آی یو دی IUD (پیشگیری از بارداری ناخواسته) iud

آی یو دی مخفف کلمه “وسیله داخل رحمی” (Intrauterine device) است. استفاده ازدستگاه آی یو دی IUD یکی از بهترین روش ها برای افرادی است که به دنبال راهی مطمئن برای پیشگیری از بارداری ناخواسته هستند.

آی یو دی IUD از جمله روش های برگشت پذیر با اثر گذاری طولانی مدت در جلوگیری از بارداری است و در دو دهه اخیر بسیار مورد توجه بانوان قرار گرفته است. IUD در واقع دستگاه کوچک میله ای شکل است که درون رحم گذاشته می شود البته قرار گیری آن درون رحم حتما باید به وسیله متخصص ن صورت گیرد. عملکرد آی یو دی بدین شکل است که با ترشح نوعی پروژسترون مصنوعی به نام پروژستین از لقاح تخمک و اسپرم جلوگیری می کند و بدین ترتیب مانع از بارداری می شود .

به طور کلی دو نوع ای یو دی IUD هورمونی و غیرهورمونی وجود دارد که در ادامه به توضیح آنها می پردازیم. 

آی یو دی IUD های هورمونی

آی یو دی های هورمونی یکی ازانواع آی یو دی IUD هستند که با آزادسازی هورمون مصنوعی پروژسترون به نام پروژستین، مانع از لقاح اسپرم و تخمک می شوند. هورمون‌های موجود در آی یو دی هورمونی غشاء دهانه رحم را ضخیم تر می کنند، با ضخیم تر شدن این غشا مسیر اسپرم برای رسیدن به تخمک بسته می شود. و از بارداری جلوگیری می کند.

نازک کردن پوشش رحم یکی دیگر از عملکردهای پروژستین می باشد که در این صورت امکان کاشته شدن تخمک در رحم و به دنبال آن بارداری تقریبا به صفر می رسد. مدل های مختلف هورمونی عبارتند از:

• اسکایلا (Skyla) که طول عمر آن سه سال است.
• لیلتا (Liletta) با طول عمر چهار سال
• کایلینا (kyleena) با طول عمر پنج سال
• میرنا (mirena) که تا شش سال از بارداری جلوگیری می کند.

آی یو دی IUD های غیرهورمونی یا مسی

در این نوع آی یو دی IUD، هورمونی در کار نیست ولی در عوض با آسیب رساندن به اسپرم، مانع از رسیدن آن به تخمک می شوند. همچنین با وجود آی یو دی های غیرهورمونی در رحم، تخمک های سالم فرصت رشد کردن پیدا نمی کنند و در صورت رشد از بین می روند.

این روش جلو گیری از بارداری در کشور های غربی مثل آمریکا زیاد مورد استفاده قرار می گیرد. جالب است بدانید با به کارگذاری آی یو دی غیرهورمونی، می توانید حداقل ده سال از بارداری خود جلوگیری نمایید. برخی از متخصصین ن و زایمان از این نوع آی یو دی IUD در موارد اورژانسی نیز استفاده می کنند چرا که این دستگاه بعد از قرار گرفتن در رحم بلافاصله شروع به کار می کند و میزان خطای بسیار پایینی دارد.

بهترین آی یو دی کدام است؟

همانطور که گفته شد ای یو دی IUD ها در دو نوع مختلف هورمونی و غیرهورمونی وجود دارند. هر کدام از آنها در مدل ها و برندهای مختلف تولید و به بازار عرضه می شوند. به دلیل محبوبیتی که دستگاه ای یو دی IUD در بین خانم ها دارد، امروزه در حدود 10 درصد از بانوان در دنیا برای پیشگیری از بارداری ناخواسته از آن استفاده می کنند.

شاید برای شما نیز این سوال که بهترین نوع کدام است، پیش آمده باشد. در جواب این سوال باید بگوییم انتخاب برای افراد مختلف، متفاوت است و بنابر تصمیم پزشک متخصص صورت می گیرد. بدین ترتیب که پزشک با توجه به پرونده پزشکی فرد، اولویت های شخصی او و نوع و سبک زندگی که دارد و با در نظر گرفتن عوارض جانبی احتمالی، بهترین ای یو دی IUD را برای متقاضی تجویز می کند.

درصد خطای آی یو دی IUD

همانطور که گفتیم یک آی یو دی IUD بسته به نوع و جنس آن بین 3 تا 10 سال عمر می کند، میزان خطای آن کمتر از یک درصد است. برخی از آی یو دی ها تنها 0.2 درصد خطا دارند و همین باعث شده تا این روش تبدیل به یکی از محبوب ترین روش های جلوگیری از بارداری شود. اما باید همواره با پزشک خود م کنید و مراقبت های بعد از قرار دادن دستگاه IUD را بیاموزید . زیرا در صورت بروز خطا و یا جابجایی آی یو دی احتمال بارداری وجود دارد.

مزایای آی یو دی های هورمونی

اولین مزیت آی یو دی IUD های هورمونی، تاثیر پذیری بسیار بالای آنها است. همچنین تاثیرگذاری نوع هورمونی آن نسبت به نوع غیرهورمونی آن بیشتر است. افرادی که از این نوع ای یو دی استفاده می کنند از قاعدگی منظم تری نسبت به سایرین برخوردارند، جالب است بدانید IUD های هورمونی به دلیل وجود هورمون در آنها موجب کاهش خطر ابتلا به برخی سرطان ها از جمله سرطان رحم می شوند.

مزایای آی یو دی های غیرهورمونی

از آنجایی که این نوع آی یو دی IUD عاری از هر گونه هورمون است، برای تمامی افراد مناسب و کاملا بی خطر می باشد. به دلیل عملکرد سریع بعد از گذاشتن دستگاه در رحم، در بسیاری موارد به عنوان یک روش اورژانسی و اضطراری برای پیشگیری از بارداری مورد استفاده قرار می گیرد. آی یو دی IUD های غیر هورمونی طول عمر بیشتری نسبت به نوع هورمونی دارد به طوری که برخی از آن ها حداقل 10 سال عمر می کنند.

به طور کلی مزایای ای یو دی IUD ها بیشتر از معایب آنها است . یکی از دلایل محبوبیت این دستگاه های جلوگیری از بارداری ناخواسته علاوه بر تاثیرگذاری بالا، مقرون به صرفه بودن آنها می باشد. افراد با گذاشتن دستگاه ای یو دی دیگر نگران خطاهای انسانی از قبیل فراموش کردن مصرف قرص های ضد بارداری و یا استفاده از کاندوم نیستند. کارایی بالا و پیشگیری طولانی مدت از مهمترین مزایای ای یو دی IUD های هورمونی و غیرهورمونی است که باعث شده بسیاری از بانوان آن را به سایر روش های جلوگیری از بارداری ناخواسته ترجیح دهند.

معایب استفاده آی یو دی IUD

از جمله معایب آی یو دی IUD ، احساس درد شدید در زمان قرار دادن آن داخل رحم و همچنین احتمال ابتلای زوجین به بیماری های جنسی و عفونت های مقاربتی است چرا که آی یو دی IUD مانند کاندوم از افراد در مقابل این بیماری های آمیزشی محافظت نمی کند. افرادی که از IUD استفاده می کنند ممکن است دچار عفونت در لگن شوند. اگر دستگاه آی یو دی در داخل رحم خود کار گذاشته اید و علائمی از قبیل تب و لرز یا درد و گرفتگی در زیر شکم دارید در اسرع وقت به پزشک خود مراجعه نمایید چرا که احتمال اینکه به عفونت لگن مبتلا شده باشید، زیاد است و باید حتما درمان شوید.

در برخی موارد ممکن است وجود ای یو دی منجر به سوراخ شدن دیواره رحم شود که با درد شدید و خونریزی همراه است، در چنین مواقعی باید به پزشک مراجعه کنید تا در صورت وم با جراحی ای یو دی را بیرون بیاورد، البته این مورد بسیار کم اتفاق می افتد. ممکن است با علائم تکان خوردن دستگاه ای یو دی مواجه شوید و احساس کنید که از رحم بیرون آمده است که احتمال آن یک به هزار است ولی اگر برای شما اتفاق افتاد هیچ جای نگرانی نیست و عوارضی را به دنبال ندارد ولی باید در اسرع وقت با مراجعه به بیمارستان ای یو دی IUD را خارج نمایید چون در صورت جابجایی آن ممکن است باردار شوید و در این صورت احتمال سقط جنین و یا عفونت های شدید دستگاه تناسلی وجود دارد.